Elke levensfase van een jong kind is interessant en brengt nieuwe dingen met zich mee. In de peutertijd groeien kinderen zo snel dat je bijna niet kunt bijhouden welke ontwikkelingen ze doormaken. Ze leren steeds meer vaardigheden, duidelijker communiceren, begrijpen steeds meer en ze worden ook fysiek een stuk groter. De peutertijd is ook de fase waarin kinderen zelf op pad gaan om dingen te ontdekken. Kijken in de keukenkastjes, achter de hond aanlopen en proberen om zelf dingen te doen waar voorheen hulp bij nodig was. Peuters zijn bezige bijtjes die de hele dag bezig kunnen zijn. In sommige gevallen kan je peuter dan druk gedrag vertonen.

Waardoor ontstaat druk gedrag?

Kinderen kunnen allemaal wel eens druk zijn. Het is dan ook niet verwonderlijk als jouw ontdekkende peuter zich eens druk gedraagt. De vraag is alleen of het drukke gedrag vaker voorkomt en of er een patroon te herkennen is. Druk gedrag bij kinderen kan meerdere oorzaken hebben. Hieronder lees je een aantal bekende oorzaken van druk gedrag bij peuters.

• Verveling kan een aanleiding zijn waardoor kinderen druk worden. Als ze niks te doen hebben, dan kunnen ze gaan rondrennen of gekke capriolen gaan uithalen;
• Vermoeidheid is een andere bekende reden waarom kinderen druk kunnen gaan doen. Druk gedrag kan dan een uiting zijn van deze vermoeidheid met het doel om maar niet te laten zien dat de peuter moe is;
• Druk gedrag kan ook ontstaan doordat het kind minder aandacht krijgt. Dat is vooral heel duidelijk als er bijvoorbeeld een baby geboren is in jullie gezin. De aandacht moet dan verdeeld worden en gaat dan vaker naar de baby. Hierdoor kan de peuter zich achtergesteld worden en zich veel drukker gaan gedragen;
• Temperament kan ook een bijdrage leveren. Sommige kinderen zijn nu eenmaal drukker van aard;
• Als kinderen heel erg druk zijn en bepaalde kenmerken vertonen, dan kan het ook zijn dat jouw kind ADHD heeft. Je kunt dat laten onderzoeken zodat je kunt leren om hiermee om te gaan.

Voorkomen van druk gedrag bij je peuter

Als ouder kun je er zelf veel aan doen om te voorkomen dat jouw kind zich druk gaat gedragen. Dat maakt het prettig voor iedereen in huis en vooral van jouw kind. Met de volgende tips kun je het drukke gedrag van jouw peuter verminderen of misschien zelfs voorkomen.

• Zorg voor voldoende ruimte en vrijheid. Laat je kind alles zelf ontdekken en laat de peuter spelen. Het is belangrijk om kinderen ook veel buiten te laten spelen en zelf op ontdekking te laten gaan. Zorg voor afwisselende activiteiten en biedt steeds ander speelgoed aan voor de variatie. Hierdoor kan het kind zijn aandacht houden bij het spel en kan hij of zij opgaan in het speelplezier;
• Een andere manier om ervoor te zorgen dat druk gedrag minder wordt, is door voldoende aandacht te geven aan het kind. Schenkt niet pas aandacht aan de peuter als deze al heel erg druk is, maar doe dat ook op andere momenten. Geef bijvoorbeeld een compliment voor het feit dat hij of zij rustig aan het spelen is. Hierdoor zal het kind zich prettig en gezien voelen. Het gevolg is dat ze door deze positieve aandacht vaker dergelijk gedrag zullen vertonen;
• Een andere manier van aandacht geven is door samen te spelen. Speel mee met het speelgoed van jouw kleintje of doe samen een spelletje. Een boekje lezen kan ook een goede optie zijn;
• Naast de ruimte die je een kind moet geven om te kunnen spelen, is het ook belangrijk dat er letterlijk voldoende ruimte is. Zorg ervoor dat het huis opgeruimd is en dat de peuter een eigen hoek heeft om te kunnen spelen. Hetzelfde geldt voor als wanneer het kind gaat buitenspelen;
• Spreek duidelijk af wat de regels zijn en welke verwachtingen jij hebt. Door duidelijke regels af te spreken voorkom je dat er situatie ontstaan waarin jullie elkaar niet begrijpen. Je moet hier wel geduld voor hebben omdat een peuter niet altijd begrijpt wat de bedoeling is. Daarom is het ook goed om niet te veel verwachtingen te hebben van jouw kleintje;

Wat kun je doen bij druk gedrag?

Als jouw kind toch druk is en als het niet gelukt is om dit te voorkomen, dan is het goed om te weten wat je wel kunt doen. Geef de peuter de ruimte om zijn of haar ding te kunnen doen. Laat ze even lekker gek doen, rennen of spelen met de dingen waar ze mee bezig zijn. Soms is het even nodig om te ontladen en kun je ze beter even hun gang laten gaan. Je kunt er ook voor kiezen om samen naar buiten te gaan zodat het kleintje zijn of haar energie even helemaal kwijt kan. Zorg voor een rustige omgeving en zorg voor regelmaat. Met een vast dagritme en dezelfde rituelen kun je ervoor zorgen dat het drukke gedrag makkelijker kan worden ondervangen. Ga samen even zitten om tot rust te komen en lees bijvoorbeeld een boekje, dat kan helpen bij het rustiger worden.

ADHD

Er is een kans dat jouw peuter heel erg druk is en dat ook altijd is. Er kan dan sprake zijn van ADHD. ADHD staat voor attention deficit hyperactivity disorder en ontstaat doordat de hersenen van een kind met ADHD op een andere manier ontwikkeld worden. ADHD zorgt ervoor dat kinderen moeite hebben met concentreren en ook heel erg druk kunnen zijn. Er zijn verschillen met druk gedrag zoals:

• Altijd onrustig zijn en niet stil kunnen zitten;
• De aandacht steeds kwijtraken en niet kunnen opletten als iets wordt uitgelegd;
• Niet lang iets kunnen doen en steeds iets anders gaan doen;
• Niet wachten totdat er een beurt wordt gegeven bij bijvoorbeeld de opvang;
• Impulsief gedrag vertonen en dingen doen zonder er bij na te denken.

ADHD of toch iets anders?

Om te ontdekken of jouw kind ADHD heeft, kun je de peuter laten onderzoeken. ADHD wordt pas vastgesteld als de mate waarin het kind druk is of zich niet kan concentreren een belemmering vormt in het dagelijks leven. Het kan ook zijn dat er geen sprake is van ADHD, maar dat er juist iets anders aan de hand is. Door grote veranderingen in het leven van een peuter zoals bijvoorbeeld een verhuizing, een overlijden, een scheiding van ouders of de geboorte van een broertje of zusje, kan het gedrag van een kleintje veranderen. Het is goed om hier rekening mee te houden en te onderzoeken wat de oorzaak van het gedrag kan zijn.

Vraag om hulp

Als het drukke gedrag hinderlijk is voor de peuter en voor jou als ouder, dan is het verstandig om hulp te vragen. Is de diagnose ADHD gesteld, dan moet je ook weten hoe je hiermee kunt omgaan als ouder. Een kind met ADHD moet op een andere manier opgevoed worden dan de meeste andere kinderen. Ze hebben veel regelmaat en rust nodig om er goed voor te blijven staan. Als ouder moet je het kind altijd steunen en helpen tijdens moeilijke periodes. Hulp vragen kan door contact op te nemen met bijvoorbeeld de huisarts of met de wijkverpleegkundige op het consultatiebureau.

Maak de situatie ook bespreekbaar met de opvang of met de peuterspeelzaal waar jouw kleintje naar toe gaat. Zij kunnen dan ook rekening houden met de situatie en de nodige hulp bieden om de peuter zo veel mogelijk te ondersteunen. Dit kan ook helpen bij het verkrijgen van het nodige begrip. Als deze instanties op de hoogte zijn van de situatie en weten welk gedrag het kind kan vertonen, dan is de kans kleiner dat er op een negatieve manier gereageerd zal worden als de peuter eens druk doet. Je kunt dan de nodige adviezen krijgen om te leren hoe je moet omgaan met het gedrag van jouw kind.