Hoera! Je peuter groeit als een speer! Dit is bij uitstek de periode waarin gezonde voeding van groot belang is voor een kind. Het lichaam heeft voldoende energie nodig om de groeispurt te ondersteunen, maar ook de snelle cognitieve ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld de taalontwikkeling van je peuter vraagt om een voedzame bodem. Het is daarom verstandig om je te verdiepen in de richtlijnen voor gezonde voeding voor peuters.

Welke bouwstenen hebben ze nodig, hoe moet het voedingspatroon eruitzien en kan het kwaad om zo nu en dan met een bakje chips op de bank te ploffen? We zetten de ins en outs voor je op een rijtje, zodat jij kunt bekijken welke tips het beste bij jouw gezin passen!

De Schijf van Vijf

Groente, fruit, volkoren graanproducten, vis, peulvruchten en eieren, dat zijn de vijf categorieën waaruit een gezond dieet zou moeten bestaan volgens de Schijf van Vijf. Door te kiezen voor een gebalanceerde hoeveelheid uit elke productgroep creëer je een afwisselend en voedzaam voedingspatroon voor je peuter. Alle belangrijke bouwstenen vind je namelijk terug in de welbekende schijf. We zetten ze voor je op een rij:

• Koolhydraten: dit zijn de belangrijkste brandstoffen voor een peuterlichaam. Het zijn de grootste leveranciers van energie aan bijvoorbeeld de hersenen en het zenuwstelsel. Het lichaam zet koolhydraten om in glucose, wat we ook wel kennen als bloedsuiker. Glucose zorgt er op zijn beurt weer voor dat je peuter zich energiek voelt en alert is. 
• Eiwitten: eiwitten zijn de bouwsteentjes van het peuterlichaam! Ze zijn belangrijk voor de opbouw van cellen en dragen onder meer ook bij aan de spijsvertering en hormoonregulatie van je kindje. 
• (Gezonde) vetten: gezond vet, kan dat? Ja zeker! Vetten zijn te verdelen in verzadigde en onverzadigde vetten. Laat die tweede nou juist de gezondere categorie zijn. Het lichaam heeft deze vetten nodig om zich te beschermen tegen indringers van buitenaf en als voedingsreserve in tijden van tekorten. Daarnaast leveren vetten verschillende vitamines die alleen in vet oplosbaar zijn. 
• Vitamines: ze zijn er in bijna alle letters van het alfabet en dragen allemaal bij aan hun eigen stukje binnen het lichaam van je peuter. Vitamines vind je natuurlijk in groenten en fruit, maar ook in (orgaan)vlees, zuivel en verschillende zaden zul je deze weldoeners tegenkomen. Onmisbaar voor een kleintje dat hard groeit en ontwikkelingssprongen doormaakt. 
• Mineralen: samen met zogenaamde spoorelementen zijn mineralen essentieel voor je peuter. Wij mensen kunnen deze voedingselementen niet zelf aanmaken, we halen ze uit onze voeding. Mineralen moeten dus voldoende in het voedingspatroon van je kleintje voorkomen, want ze zijn belangrijk voor veel verschillende regelprocessen en de ontwikkeling van een peuter. 

Wishful drinking

Een gezond dieet komt niet alleen tot stand door gebalanceerde voeding. Ook voldoende drinken is voor zo’n drukke peuter van groot belang! Je kindje verliest vocht via zijn ademhaling en natuurlijk bij het poepen en plassen. Dit moet op tijd weer aangevuld worden, omdat een evenwichtige vochthuishouding onder meer bijdraagt aan goede opname van voedingstoffen. Een vochtinname van rond de 1 liter per dag wordt voor peuters geadviseerd, dat staat ongeveer gelijk aan 6 bekers.

Wat zullen we drinken?

De volgende vraag is dan natuurlijk; wat stop je in die 6 bekers? Je zult misschien denken dat water de gezondste optie is en hoewel dat niet helemaal onjuist is, zijn er nog andere dranken die je eens ter overweging kunt nemen. Melk is daarbij de koploper, omdat het een bron van calcium vormt. Ongeveer 250 milliliter per dag is echter al voldoende, dus waarmee vul je dan die overige 4 bekers?

Een gezond alternatief voor kraanwater is (afgekoelde) thee of water met een natuurlijk smaakje. Fleur het water bijvoorbeeld op met vers fruit, komkommer, een kaneelstokje of verse kruiden zoals munt en rozemarijn! Dit maakt het een stuk aantrekkelijker om water te drinken, want zeg nou eerlijk, recht uit de kraan is het natuurlijk maar saai.

Vermijd suikerrijke smaakmakers zoals diksap en ranja. Je kindje krijgt hiermee ongemerkt veel loze calorieën binnen. Hetzelfde geldt voor drinken uit pakjes en zuiveldranken met een smaakje. Natuurlijk is balans in alle gevallen het sleutelwoord, dus af en toe een glaasje ranja of een yoghurtdrank is echt geen drama. 

Samen eten en tafelmanieren

Peuters vinden het nog lastig om hun emoties te reguleren en daarom leidt honger soms tot een driftbui. Gelukkig kun je hier als ouder gemakkelijk op inspelen door gedurende de dag voldoende voedzame tussendoortjes aan te bieden. Ook kan het helpen om het eten al helemaal te hebben, voordat je je peuter aan tafel helpt. Op die manier kan je peuter niet ongeduldig worden, dat is voor je kleintje immers een moeilijk stuurbare emotie!

Misschien hoop je dat je tafel na het eten onbevlekt is gebleven en dat de kleertjes van je peuter nog een dagje mee kunnen. Mogen we je uit die waan halen? Het is voor peuters belangrijk dat zij hun eten mogen verkennen en dat doen ze nu eenmaal met hun handen en een hoop geklieder. Voor het gebruiken van bestek is hun motoriek nog niet ver genoeg ontwikkeld, maar de hang naar zelfstandigheid is groot. Verlang daarom niet te veel van je kind en probeer het voeden niet over te nemen, ook al gaat dat veel sneller en vooral veel beschaafder. Zo houd je het gezellig aan tafel en dat is misschien belangrijker dan je denkt.

Als je het voor elkaar krijgt om de maaltijden leuk en inspirerend te houden, dan zal je peuter het eten aan tafel vanzelf gaan associëren met gezelligheid. Dit werkt het verkennende gedrag van kinderen in de hand en je zult zien dat je kindje steeds meer dingen wil uitproberen omdat hij weet dat het positieve emoties met zich meebrengt. Wie weet kun je op die manier zelfs de gevreesde spruitjes eens zonder mokken op tafel zetten!