De ontwikkeling van kinderen is voornamelijk in de eerste jaren bijna niet bij te houden. Ze leren elke dag wel iets nieuwe en maken snel grote sprongen vooruit. Je kunt makkelijker met ze communiceren, ze krijgen een grotere woordenschat en leren sneller nieuwe vaardigheden. Als ouder is het geweldig om dat mee te maken, al is het niet altijd even gezellig. Een onderdeel van het ontwikkelingsproces van peuters is ook dat ze te maken krijgen met tegenslagen. Dat kan betekenen dat jouw peuter gefrustreerd raakt als iets niet gaat zoals hij of zij wil. Jouw kind kan dat uiten door boos te worden of zich opstandig gedrag te vertonen. Je kunt zelfs te maken krijgen met driftbuien.

Het is slechts een fase

Je hoeft je niet druk te maken om het gedrag van jouw kleintje en je hoeft ook niet bang te zijn dat het abnormaal is. Gelukkig hoort dit allemaal bij de ontwikkeling van een peuter. Kinderen in de leeftijd van ongeveer 18 maanden tot en met 4 jaar, belanden in de peuterpuberteit. Dat is een spannende periode waarin ze snel veel nieuwe dingen ontdekken. Ze leren lopen, praten, hun fijne motoriek wordt beter en ze leren dat ze zelf iets kunnen doen. Deze zelfstandigheid is belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de peuter. Ze leren nu dat ze zelf dingen kunnen doen en willen dat ook zo graag mogelijk. In deze fase kunnen ook momenten van frustratie ontstaan met als gevolg boosheid of ongewenst gedrag.

Wat kun je doen bij opstandig gedrag? 

Als jouw kind boos is of zich opstandig gedraagt, dan is dat vaak niet zonder reden. Het is goed om te achterhalen wat er aan de hand is en, in de eerste plaats, om ervoor te zorgen dat de boosheid overgaat. Daarvoor kun je de volgende stappen volgen:

• Vertel dat het gedrag niet gewenst is en dat de boosheid moet stoppen. Vertel wat het kind beter wel kan doen in plaats van boos te zijn of zich opstandig gedrag te vertonen. Het is beter om te vragen om iets, dan om te gaan schreeuwen als iets niet mag;
• Is de peuter erg boos en belandt in een driftbui? Dan kan het negeren van het gedrag vaak helpen. Ga verder waar je mee bezig was en negeer de boosheid. Doe dit ook als je in het openbaar bent, hoe lastig dat ook lijkt;
• Is je kind rustig geworden, geef dan een compliment en schenk positieve aandacht aan het kleintje. Zeg bijvoorbeeld dat je het knap vindt dat hij of zij zo snel weer rustig is geworden;
• Het heeft geen zin om te discussiëren of om terug te schreeuwen. Dat kan juist een averechts effect hebben waardoor de peuter langer boos kan blijven;
• Straffen heeft ook geen zin. Het is belangrijk dat je duidelijk maakt hoe gevoelens geuit kunnen worden en dat het geen zin heeft om boos te worden. Als je straft op het moment dat het kind in een boze bui is beland, dan zal het lastiger zijn voor het kind om tot rust te komen. Je hebt immers een reden gegeven waarom hij of zij nog bozer kan zijn op jou;
• Blijf bij je standpunt en verander niet van antwoord. Als je toch toegeeft als reactie op boos of opstandig gedrag van je kind, dan kan dat gezien worden als een beloning. Een volgende keer zal de peuter dan opnieuw proberen om zijn of haar zin te krijgen door boos te worden.

Bewaar de kalmte

Is jouw peuter boos en vertoond hij of zij ongewenst gedrag, dan is het altijd belangrijk om zelf kalm te blijven. Het kan vervelend zijn, zeker als je vaak te maken hebt met boosheid en het kan ook lastig zijn om rustig te blijven. Toch is rustig blijven het belangrijkst en kan dat helpen bij het kalmeren van de peuter. Doe dit ook als je bijvoorbeeld in een winkel bent en probeer de boosheid niet weg te nemen door toch toe te geven. Het kan ongemakkelijk voelen om dit te doen en toch zul je hier de beste resultaten mee boeken. Onthoud ook dat het om een fase gaat waarin jouw kindje zich bevindt en dat deze fase uiteindelijk over zal gaan.

Boosheid en opstandig gedrag bij je kind voorkomen

Natuurlijk kun je er ook een bijdrage aan leveren om te voorkomen dat jouw kind boos of opstandig zal reageren. Er zijn meerdere acties die je kunt ondernemen om te voorkomen dat het kleintje gefrustreerd zal raken en uiteindelijk boos zal worden. Zoals eerder aangegeven is het goed om hierin kalm te blijven en duidelijk te zijn. De onderstaande tips kunnen hierbij helpen.

• Zorg dat je niet te vaak ‘nee’ zegt. Probeer dit soort situaties te vermijden door bijvoorbeeld bepaalde dingen weg te zetten. Te vaak ‘nee’ kan zorgen voor boosheid en ongewenst gedrag;
• Laat het kind in alle vrijheid spelen en zorg dat de peuter iets om handen heeft. Als dat niet het geval is, dan zal het kleintje ook sneller gefrustreerd kunnen raken;
• Zorg voor ritme. Dat betekent altijd op hetzelfde moment uit bed, eten op vaste tijden en een vast ritueel voor het slapengaan. Maak hier een leuk moment van om boosheid tijdens het naar bed gaan te voorkomen;
• Regels afspreken kan ook helpend zijn, al is dat met erg jonge kinderen soms wel lastig. Vertel wat er verwacht wordt van het kind en welke regels jullie hanteren. Als daar duidelijkheid over is, dan kan het kind begrijpen waarom sommige dingen niet of juist wel mogen;
• Vertel wat er gaat gebeuren en wat je gaat doen. Als je een duidelijk beeld kunt geven van gebeurtenissen die komen gaan, dan kan dat voor rust zorgen doordat het kind begrijpt wat er aan de hand is;
• Verwacht niet te veel van de peuter, je hebt immers te maken met een kind van slechts 2 of 3 jaar. Door verwachtingen bij te stellen, kun je zelf ook meer ruimte vinden voor het bieden van de nodige vrijheid die het kindje nodig heeft;
• Beloon goed gedrag door het geven van complimenten. Een complimentje geven als de peuter iets goed heeft gedaan of zichzelf snel hersteld heeft, werkt positief op het gedrag van kinderen met als gevolg minder snel een boze reactie of opstandig gedrag;
• Voordat je een antwoord geeft, moet je goed nadenken over wat je gaat zeggen. Onderbouw waarom je ‘nee’ of juist ‘ja’ zegt en blijf ook bij je standpunt.

Boosheid over? Geef dan positieve aandacht

Als de boosheid is overgewaaid, is het goed om het gedrag van je kind bespreekbaar te maken. Geef positieve aandacht aan de peuter en knuffel met hem of haar. Positieve aandacht kan ook bestaan uit het geven van complimenten. Je kunt bijvoorbeeld benoemen dat je het goed vond dat je kind snel weer kon schakelen naar een rustige houding en dat hij of zij goed geluisterd heeft. Schenk niet te veel aandacht aan de negatieve kant van de gebeurtenis en blijf daar ook niet over doorgaan. Bespreek nogmaals de regels en de verwachtingen om zo het besef bij de peuter groter te maken.

Vergeet niet….

Dat de boosheid of het opstandige gedrag dat getoond wordt door het kind, vaak slechts een fase is. Door de ontwikkeling en snelle groei belandt het kleintje in de peuterpuberteit. Omdat de hersenen van het kind nog niet alles zo snel en goed kunnen verwerken als volwassenen, zal er sneller onbegrip ontstaan als iets niet mag of niet lukt. Dat uit zich in frustratie en uiteindelijk in veel gevallen in boosheid. Het is slechts een fase en naarmate het kind ouder wordt kun je dit beter bespreekbaar maken.

Ondanks dat kan het zijn dat jouw kind dergelijke buien blijft houden. Dat kan te maken hebben met het temperament en ook met de aanpak die je hiervoor gebruikt. Blijf altijd rustig, deel geen straf uit en wordt niet boos. Ga goed na hoe je dit aanpakt en bedenk eventuele andere mogelijkheden om de boosheid te voorkomen en om er mee om te gaan. Uiteindelijk zullen zowel jij als jouw peuter daar baat bij hebben. Maak gebruik van de adviezen die je hier leest om de boosheid van jouw kindje op de juiste manier aan te pakken.