Het is iets dat je als ouder waarschijnlijk veel te kort komt en wat je peuter volgens jou te weinig doet. Rara wat is het? Slapen! Goede nachtrust is draagt bij aan de meeste processen binnen het menselijk lichaam, maar is voor jonge kinderen zoals peuters extra belangrijk. Voldoende en kwalitatief goede slaap is namelijk van belang voor de ontwikkeling van je kind. Wij leggen je uit waarom en geven je tips bij de hindernissen die je als ouder of verzorger tegen kunt komen. 

Goede nachtrust

Wanneer iets voor de ene peuter werkt, hoeft voor een andere niet zo te zijn. Goede slaap en een passend ritme zijn heel persoonlijk. Als ouder kun je hier soms zoekende in zijn. Gemiddeld genomen slapen peuters zo’n 10 tot 12 uur per nacht. Peuters van 2 jaar oud doen daarnaast meestal nog een middagdutje van ongeveer een uur. Als de peuters 3 jaar oud zijn, dan zien we dat de helft hiervan nog behoefte heeft aan een powernap gedurende de dag. Beiden zijn natuurlijk prima! Er bestaat dus geen duidelijke definitie van ‘goede nachtrust’.

Maar hoe weet je dan wat goed is?

In de ochtend kun je het beste nagaan of je peuter genoeg slaap heeft gehad. Je kunt namelijk kijken of je kleintje spontaan wakker wordt rond het tijdstip dat jij de dag met hem of haar wilt starten. Daarnaast is een hongergevoel binnen 30-45 minuten na het ontwaken een goed teken! Je peuter heeft dan genoeg geslapen. Hou je niet te veel vast aan je peuters behoefte aan een middagslaapje, dit duidt namelijk lang niet altijd op slaaptekort.

Peuters die te weinig slaap krijgen, laten dat niet altijd zien door slaperigheid of vermoeidheid. Sommigen vertonen juist zelfs hyperactiviteit. Dat ken je misschien wel van jezelf, je bent over je slaap heen en krijgt ineens om alles de slappe lach of bent mega productief in het huishouden. Jammer dat je je peuter met slaaptekort niet kunt inzetten voor dat laatste!

Nachtrust bevorderen

Kwalitatief goede slaap hangt niet alleen af van de uren die je peuter ’s nachts slaapt. Ook de diepte van de slaap en een aantal externe factoren zoals omgevingsgeluid zijn van belang. Ben je er daarnaast van bewust dat het brein alle indrukken van de dag moet verwerken tijdens het slapen. Om dit allemaal rustiger te laten verlopen zijn er een aantal dingen die je kunt doen. 

• Zorg overdag voor voldoende activiteit en beweging, zodat het lichaam ook daadwerkelijk vermoeid raakt en ’s nachts de behoefte voelt om bij te tanken.
• Probeer vanaf ongeveer 1 uur voorafgaand aan de bedtijd rust te creëren. Dit doe je door schermen (TV, spelcomputers, iPad) vast uit te zetten en geen wilde spelletjes zoals tikkertje meer te spelen. Goede alternatieven zijn samen kleuren, een warm bad of een boekje voorlezen. Zo kunnen het lichaam en het brein van je peuter alvast tot rust komen.  
• Dim alvast de lichten, zodat de natuurlijke aanmaak van melatonine wordt bevorderd. 
• Probeer van het naar bed gaan een ritueeltje te maken, waarin je je peuter vastigheid biedt. Pyjama aan, tanden poetsen, instoppen, even over de rug kriebelen, samen het leukste moment van de dag bespreken, een dikke knuffel en dan de lampen uit. Met deze routine kan je kind vertrouwen en herkenbaarheid opbouwen. Hij weet wat hem te wachten staat, een goed staaltje verwachtingsmanagement dus!
• Zorg voor een donkere slaapkamer. Een nachtlampje kan prima wanneer je peuter een beetje angstig is in het donker. 
• Ben duidelijk en houdt je vast aan de regels. Laat je peuter weten dat je er altijd voor ze bent als er wat is (nachtmerrie, buikpijn), maar dat je het niet tolereert wanneer hij te pas en te onpas uit bed komt. Je kunt hierbij prima uitleggen dat papa en mama ook hun slaap nodig hebben. Jonge kinderen hebben vaak veel compassie, dus misschien dat je peuter hierdoor in zijn bed blijft liggen. Uiteindelijk valt hij dan vanzelf in slaap.

Verborgen parel

De belangrijkste tip is er misschien een waar je nog nooit bij stil hebt gestaan. Gebruik de slaapkamer van je peuter niet als straf! We kennen het wel; ‘Ik tel tot 3 en anders ga je naar je kamer!’. Dit zorgt er echter voor dat je peuter zijn kamer met negatieve gevoelens gaat associëren en dat is iets wat je absoluut niet wilt! Door er voor te zorgen dat een kind zich veilig voelt in zijn kamer en zijn kamer ook echt als eigen plekje kan beschouwen, creëer je een baken van rust en vertrouwen. Dat draagt bij aan een goede nachtrust en een gezonde relatie met slapen. 

Slaapproblematiek 

Hoe goed je ook je best doet, het kan altijd voorkomen dat je peuter niet goed in- of doorslaapt. Slaaproblemen komen vaker voor dan je misschien zou verwachten. Misschien heeft je kind veel nachtmerries of heeft het last van verlatingsangst. Probeer hier op een positieve manier mee om te gaan en maak er geen strijd van. Vertrouwen ligt aan de basis van goede slaap. 

Slaapregressie

Misschien valt het je op dat je peuter na een periode van goede nachtrust plotseling veel weerstand vertoont tegen het slapen. Het naar bed gaan is voor je kleine een drempel of hij of zij wordt ’s nachts steeds weer wakker. Slaapregressie? Hoewel de wetenschap het er niet helemaal over eens is, lijkt het er sterk op dat flinke sprongen in de fysieke ontwikkeling van een peuter samengaan met periodes van slaapproblemen. Dit noemen we slaapregressie, een term die is overgewaaid vanuit Amerika. Letterlijk betekent dit de achteruitgang van slaap. Je peuter maakt op dit moment fysieke sprongen door en het lichaam heeft moeite om dit goed te verwerken. Dat resulteert in slechte slaap. Gelukkig gaat de slaapregressie vaak binnen enkele dagen tot weken weer voorbij en is het slaappatroon daarna zelfs verbeterd! Als je het zo bekijkt zouden we het voortaan beter slaapprogressie kunnen noemen!